Sosyalistler ve Seçimler

Ayırdında değiller, ama sosyalistlerin Türkiye’nin siyasi yaşamında, fark yaratma kapasiteleri bugün yapmakta oldukları etkiden daha büyüktür.

Bu iktidarsızlığın arkasındaki etkenlerden biri güçlerini birleştirme (bir an, ÖDP, TKP ve EMEP’in sol içinde çekim merkezi olabilecek ortak bir platform kurabildiğini düşünün), odaklama başarısızlığıysa bir diğeri de siyasi konjonktürle, siyasi hareket yaratma süreci arasındaki ilişkiyi “düşünme” aşamasında yaşanan güçlüklerdir. Bu nedenlerle, ne yazık ki, sosyalistler, bu hafta sonu yapılacak yerel seçimlerde de kapasitelerine uygun etkiyi yapamayacaklar!

Bağımsız siyasi çizgi-konjonktür diyalektiği
Sosyalistler uzun bir süredir “yeni ve kapitalizmin ufkunu aşan bir dünya tasarlamak, bunu bağımsız bir siyasi mücadele platformuna dönüştürmek” sorunuyla boğuşuyorlar. Sosyalistler bu “olmazsa olmaz” çabalarını sürdürürken sık sık ülkenin özel siyasi konjonktürlerinde tutum almak zorunluluğuyla karşı karşıya kalıyorlar.

Ancak, “konjonktürle”, “süreç” arasındaki ilişkiyi düşünürken çekilen zorluklar, örneğin seçimlerde, konjonktürün özellikleri gözetilerek alınması gereken kararlara değil, ahlaki kaygıların reflekslerine yol açıyor: Ne yani düzen partilerine mi oy vereceğiz! Diğer bir deyişle, kimilerinin, “üçüncü kutup” yaratma (bence, sosyalizm herhangi bir kutup değil “yapıya” ve kutuplarına karşı bir akımdır) dediği çaba, seçimlerde “üçüncü kutup” (ki bazı seçim konjonktürlerinde buna “yer” olmayabilir) olma iddiası birbirine karışıyor. Halbuki, bağımsız bir siyasi çizgi ve platform oluşturma çabalarıyla, “seçim taktikleri” farklı soyutlama düzeylerine ait kavramlaştırmalar.

Seçimi her zaman, sonuçlarının verili “siyasi iklim” ve “yapı” üzerinde yaratacağı “olası değişiklikler” bağlamında, şu soruyla birlikte düşünmek gerekiyor: Bu “değişikliklerin”, halkın ve işçi sınıfının siyasi, ekonomik, kültürel yaşamıyla, sosyalistlerin bağımsız siyasi çizgi ve platform inşa etme süreci üzerindeki etkileri neler olabilir? Dahası, seçimleri yalnızca, olumlu bir açıdan“Kim kazanırsa ne olur” sorusuyla değil, aynı zamanda “Kimin kazanması engellenirse ne olur” sorusuyla birlikte de düşünmek gerekir.

Bazen sosyalistlerin, seçimlere kendi adaylarıyla girdiklerinde, seçim sonrası siyasi ortamda, hem halkın yaşamı, hem de kendi süreçleri üzerinde olumlu etki yapacak, fark yaratacak kazanımlarla çıkma olasılıkları olmayabilir.

O zaman “düzen partilerini”, ya da seçerek yalnızca kimi adayları (kendi bağımsız çizgilerini, platformlarını savunmayı elden bırakmadan) destekleme taktiğini benimsemeleri siyasi, ahlaki açılardan yanlış olmaz.

29 Mart yerel seçimleri
29 Mart yerel seçimleri, çoktan yerelliğini kaybetti AKP’nin gücünü kanıtlama sınavına dönüş-tü. Şimdi sosyalistlerin seçimlere girerken şu soruları sormaları gerekiyor: Yerel seçimler neden bir sınava dönüştü? Bu sınav seçim sonrası ortamın şekillenmesi açısından ne anlama geliyor?

Bu noktada, son genel seçimleri anımsamakta yarar var. Sosyalistlerin bağımsız aday gösterme kararının, seçim sonrası ortamda olumlu ve belirgin bir siyasi fark yarattığı, bağımsız siyasi çizgi ve platform oluşturma sürecine katkıda bulunduğu söylenemez.

Ufuk Uras’ın, çoğu elinde olmayan nedenlerden dolayı hiçbir siyasi varlık gösterememiş olması bir yana, seçim sonrasında, siyasal İslam’ın kendi toplumsal programını, “biyo-politiğini” ülke yaşamına dayatma sürecinde kazandığı, siyasal, kültürel ivme, bugün ülkeyi Prof. Binnaz Toprak’ın raporunda betimlenen koşullara getirmiştir. Dahası, güvenlik güçlerinin kişi özeline nüfuz etme, iktidarın medyayı denetleme, sindirme, “gösteri toplumuna” hâkim olma kapasiteleri daha önce görülmemiş boyutlara ulaşmış, ana akım medya “korku cumhuriyetinde yaşamaktan” söz eder olmuş, kültürel dejenerasyon, Etyen Mahçupyan gibi “liberal” bir yazarın MHP’yi över hale geldiği bir noktaya ulaşmıştır. Bunların, halkın demokratik ekonomik çıkarları ve sosyalistlerin kendi süreçleri açısından olumlu gelişmeler olduğu söylenemez.

Bu seçimlerde AKP’nin ivmesi, özellikle siyasetin ve ekonominin kalbinin attığı, işçilerin, “yeni orta sınıfın” en yoğunlaştığı Ankara, İzmir ve İstanbul’da kırılmalıdır. Aksi takdirde, siyasal İslam’ın sivil ve siyasi toplumu dönüştürme, disiplin altına alma, muhalefetini temizleme süreci yeni bir ivme kazanacak, sosyalistlerin kendi süreçlerinin önünde çok daha büyük, siyasi, polisiye ve kültürel engeller oluşacaktır.